કબીરજીના ભજનો – ૨ ( 24 – 45)

કબીરજીના ભજનો – ૨ ( 24 – 45)
(૨૪)
ક્યા માંગું મેરે રામ, થોડે જીવનમેં-
(રાગ ભૈરવી – તાલ રૂપક )
ક્યા માંગું મેરે રામ, થોડે જીવનમેં ક્યા માંગું,
ઘર નહિં રહેના, અમર નહિં કાયા-કાયા…
એક લક્ષ પુત્ર સવા લક્ષ નાતી, સો ઘર નહિં કોઈ દીવા કે બાતી,
મેઘનાદ પુત્ર સમુદ્ર જૈસી ખાઈ, કુંભકરણ વિભિષણ જૈસે ભાઈ… ।। ૧ ।।
શંકર સરીખા પૂજવા આવે, બ્રહ્માજી નિત્ય વેદ પાઠ ગાવે,
ક્યા કરૂં છાપરી ઓર ક્યા કરૂં ટાટી, ન જાનું મેરી કહાં પડેગી માટી… ।। ૨ ।।
ક્યા કરૂં મહેલ ઓર ક્યા કરૂં ટાટા, છોડ ગયે રાવન લંકાકે ઠાઠા,
કહેત કબીર સબ છોડકે જાતા, મેં તો એક તેરે ચરણકુ ચ્હાતા… ।। ૩ ।।
(૨૫)
ક્યા સોવે ગફલતકે માતે.
ક્યા સોવૈ ગફલતકે માતે, જાગ જાગ ઉઠિ જાગરે,
ઔર કોઈ તોર કામ ન આવૈ, ગુરૂ ચરણન ઉઠિ લાગ રે…
ઉત્તમ ચેલા બના અમોલા, લગત દાગ પે દાગરે,
દુઈ દિનકા ગુજરાન જગતમેં, જરત મોહકી આગરે… ।। ૧ ।।
ન સરાયમેં જીવ મુસાફિર, કરતા બહુત દિમાગરે,
રૈન બસેરા કરિલે ડેરા, ચલન સબેરા તાક રે… ।। ૨ ।।
યે સંસાર વિષય રસ માતે, દેખો સમુઝિ વિચારરે,
મન ભંવરા તજિ વિષકે બનકો, ચલુ બેગમકે બાગ રે… ।। ૩ ।।
કૈચુલિ કરમ લગાઈ ચિત્તમેં, હુઆ મનુષ તે નાગરે,
પૈઠા નહિં સમુઝ સુખસાગર, બિના પ્રેમ બૈરાગરે… ।। ૪ ।।
તુ સાહેબ ભજે સો હંસ કહાવૈ, કામી ક્રોધી કાગ રે,
કહૈ કબીર સુનો ભાઈ સાધો, પ્રગટે પૂરણ ભાગરે… ।। ૫ ।।
(૨૬)
કરમનકી ગત ન્યારી, ઉધો-
કરમનકી ગત ન્યારી ઉધો કરમનકી ગત ન્યારી…
મુરખ મુરખ રાજ કરત હૈ, પંડિત ફિરે ભીખારી… ।। ૧ ।।
નદિયા નદિયા મીઠી ભઈ, સાગર કિસવિધ ખારી… ।। ૨ ।।
ઉજવલ પંખ બગલેકો દિન્હે, કોયલ કિસવિધ કારી… ।। ૩ ।।
કહેત કબીરા સુનો ભાઈ સાધુ, ભાવિ ટળત ન ટારી… ।। ૪ ।।
(૨૭)
કરો યતન સખી સાંઈ મિલનકી.
કરો યતન સખી સાંઈ મિલનકી…
ગુરિયા ગુરવા સૂપ સુપલિયા, ત્યજ દે બુધ લરિકૈયા ખેલનકી… ।। ૧ ।।
દેવ પિતર ઔર ભુયાં ભવાની, યહ મારગ ચૌરાસી ચલનકી… ।। ૨ ।।
ઊંચા મહલ અજબ રંગ બંગલા, સાંઈ કી સેજ વહાં લગી ફૂલનકી… ।। ૩ ।।
તન મન ધન સબ અર્પણ કર વહાં, સુરત સંભાર પર પઈયાં સજનકી… ।। ૪ ।।
કહૈ કબીર નિર્ભય હોય હંસા, કુંચી બતાદો તાલા ખોલનકી… ।। ૫ ।।
( સખી – સદવૃત્તિ. સાંઈ – ચેતન આત્મા )
(૨૮)
કરોરે મનવા દિનકી તદબીર.
કરો રે મનવા દિનકી તદબીર…
જબ યમરાજા આન પડેંગે, નેક ધરત નહિં ધીર,
મુગરીન મારિકે પ્રાણ નિકાસત, નૈનન ભરિ હૈ નીર… ।। ૧ ।।
ભવસાગર ઈક અગમ પંથ હૈ, નદિયા બહુત ગંભીર,
નાવન બેઠા લોગ ઘનેરા, કેવટ હૈ બેપીર… ।। ૨ ।।
ઘર તિરિયા અરધંગી બૈઠી, માત પિતા સુત બીર,
માલ મુલકકી કૌન ચલાવૈ, સંગ ન જાત શરીર… ।। ૩ ।।
લૈકે બોરત નરક કુણ્ડમેં, વ્યાકુલ હોત શરીર,
કહહિં કબીર નર અબસે ચેતો, માફ હોત તકસીર… ।। ૪ ।।
(૨૯)
કા નર સોવત મોહ નિશામેં.
કા નર સોવત મોહ નિશામેં, જાગત નાહિં કૂચ નિયરાના…
પહિલા નગારા શ્વેત કેશ ભયૈ, દૂજે બૈન સુનત નહિં કાના,
તીજે નૈન દેખી નહિં સૂઝે, ચૌથે આઈ ગિરા પરવાના… ।। ૧ ।।
માતુ પિતા કહના નહિં માનૈ, ગુરૂ જનસે કિન્હા અભિમાના,
ધર્મ કે નાવ ચઢત નહિં જાને, અબ યમરાજને ભેદ બખાના… ।। ૨ ।।
હોત પુકાર નગર કસબેમેં, રૈયત લોગ સબૈ અકુલાના,
ચલનેકી અબ હોત તૈયારી, અંત ભવન બિચ પ્રાણ લુકાના… ।। ૩ ।।
પ્રેત નગરમેં હાટ ગત હૈ, જહાં રંગ રેજવા હૈ સતવાના,
કહૈ કબીર કોઈ કામ ન અઈ હૈં, માટિક દેહ માટી મિલિ જાના… ।। ૪ ।।
(૩૦)
કા મંગું કુછ થિર ન રહાઈ.
કા માંગુ કુછ થિર ન રહાઈ, દેખત નૈન ચલા જગ જાઈ,
ઈક લાખ પૂત સવા લાખ નાતી, તા રાવણકે દિયા ન બાતી… ।। ૧ ।।
લંકા સો કોટ સમૂદ્ર સી ખાઈ, તા રાવણકી ખબર ન પાઈ… ।। ૨ ।।
આવત સંગ ન જાત સંગાતી, કા હુઆ દલ બાંધે હાથી… ।। ૩ ।।
કહૈ કબીર અંતકી બારી, હાથ ઝાડ જ્યું ચલે જુઆરી… ।। ૪ ।।
(૩૧)
કાયા બૌરી ચલત પ્રાણ કાહે રોઈ.
કાયા બૌરી ચલત પ્રાણ કાહે રોઈ…
કાયા પાય બહુત સુખ કીન્હો, નિત ઉઠી મલિ મલિ ધોઈ,
સો તન છિયા છાર હોય જૈહૈં, નામ ના લૈહૈં કોઈ… ।। ૧ ।।
કહત પ્રાણ સુન કાયા બૌરી, મોર તોર સંગ ન હોઈ,
તોહી અસ મિત્ર બહુત હમ ત્યાગા, સંગ ન લીન્હા કોઈ… ।। ૨ ।।
લટ છિટકાયે મતા રોવૈ, ખાટ પકડકે ભાઈ,
આંગન બૈઠી તિરિયા રોવૈ, હંસ અકેલા જાઈ… ।। ૩ ।।
શિવ સનકાદિક ઔ બ્રહ્માદિક, શેષ સહસ્ર મુખ હોઈ,
જો જો જન્મ લિયા બસુધામેં, થિર ન રહો હૈ કોઈ… ।। ૪ ।।
પાપ પુણ્ય હોઉ જન્મ સંઘાતી, સમુઝ દેખ નર લોઈ,
કહે કબીર અભિ અંતરકી ગતિ, જાનત બિરલા કોઈ… ।। ૫ ।।
(૩૨)
કાયા નહિં તેરી નહિં તેરી.
કાયા નહિં તેરી નહિં તેરી, મત કર મેરી મેરી…
યે તો દો દિનકી જીંદગાની, યે તો દો દિનકી જીંદગાની,
જૈસા પત્થર ઉપર પાની, યે તો હોવેગી કુરબાની… ।। ૧ ।।
જૈસા રંગ તરંગ મિલાવે, જૈસા રંગ તરંગ મિલાવે,
વે તો પલક પિછે ઉડજાવે, અંતે કોઈ કામ નહિં આવે… ।। ૨ ।।
સુનો બાત કહું પરમાની, સુનો બાત કહું પરમાની,
યહાંકી ક્યા કરતા ગુમાની, તુમ તો પડે હૈ બેઈમાની… ।। ૩ ।।
કહે કબીર સુનો નર જ્ઞાની, કહે કબીર સુનો નર જ્ઞાની,
યે શિખ હ્રદયમેં માની, તેરેકુ બાત કહી સમજાની… ।। ૪ ।।
(૩૩)
કાલકા અજબ તડાકા બે.
કાલકા અજબ તડાકા બે, તું ક્યા જાને લડકા બે…
નવબી મર ગયે દશબી મર ગયે, મર ગયે સહસ્ત્ર અઠાસી,
તેતીસ કોટી દેવતા મર ગયે, પડે કાલકી ફાંસી… ।। ૧ ।।
પીર મરે પયગંબર મરે, મર ગયે જંદા જોગી,
જપી તપી સન્યાસી મર ગયે, મર ગયે બઈદન રોગી… ।। ૨ ।।
તીન લોક પર છત્તર બિરાજે, લુટા કુંજબિહારી,
કહત કબીરા સોબી મર ગયે, રૈયત કૌન બિચારી… ।। ૩ ।।
(૩૪)
કા સોવો સુમિરનકી બેરિયા.
કા સોવો સુમિરનકે બેરિયા..
ગુરૂ ઉપદેશકી સુધી નાહિં, ઝકત ફિરો ઝક ઝલનિ ઝલરિયા… ।। ૧ ।।
ગુરૂ ઉપદેશ સંદેશ કહત હૈ, ભજન કરો ચઢિ ગગન અટરિયા… ।। ૨ ।।
નિત ઉઠી પાંચ પચીસકે ઝગરા, વ્યાકુલ ગોરી સુરતિ સુંદરિયા… ।। ૩ ।।
કહૈ કબીર સુનો ભાઈ સાધો, ભજન બિના તોરી સુની નગરિયા… ।। ૪ ।।
(૩૫)
કુમતિયા દારૂંણ નિતહિં લરૈ.
કુમતિયા દારૂંણ નિતહિં લરૈ…
સુમતિ કુમતિયાં દૂનોં બહિની, કુમતિ દેખિકૈ સુમતિ ડરૈ… ।। ૧ ।।
ઔસધ લાગે ન દુવા લાગૈ, ઘૂમિ ઘૂમિ જસ બીચ્છ ચઠૈ… ।। ૨ ।।
કિતના કહૌં કહા નહિં માનૈ, લાખ જીવ નિત ભચ્છ કરૈ… ।। ૩ ।।
કહૈં કબીર સુનો ભાઈ સાધો, યહ વિષ સંતકે ઝારૈ ઝરૈ… ।। ૪ ।।
(૩૬)
કેતે દિનકો ઉઠાયે ઠાટ.
કેતે દિનકે ઉઠાયે ઠાટ…
જૌન યતન તુમ દેહી પાલી, સો દેહી મિલિ માટી ખાક… ।। ૧ ।।
મર મર જઈહો ફિર ફિર અઈહો, કરલો સૌદા યેહી હાટ… ।। ૨ ।।
પ્રાણ પંખેરૂ નગર હૈ કાયા, ના જાનો જાયે કિહિ બાટ… ।। ૩ ।।
કહૈં કબીરસુનો ભાઈ સાધો, તબકા કરિ હો કાગજ ફાટ… ।। ૪ ।।
(૩૭)
કોઈ પિયત રામ રસ પ્યાલા.
કોઈ પિયત રામ રસ પ્યાલા…
રસના કટોરી ભરિ ભરિ પીવે, ઝુકત ફિરે મતવાલા… ।। ૧ ।।
સત મત અમલ ચઢાય મગન, મન નિર્મલ વિમલ વિસાલા… ।। ૨ ।।
રહે અદંડ દંડ નહિં જુગ જુગ, પાર ન પાવે કાલા… ।। ૩ ।।
અનમિલિ રહે મિલે નહિં જગમેં, તિરછી ઉનકી ચાલા… ।। ૪ ।।
કહૈં કબીર સુનો ભાઈ સાધો, છાંડિ દિયા ભ્રમ જાલા… ।। ૫ ।।
(૩૮)
કોઈ હરિજન મિટાવૈ હમારી ખટકા.
કોઈ હરિજન મિટાવૈ હમારી ખટકા…
વૃક્ષ એક અધરમેં જામા, જડ ઉપર પલઈ તરકા… ।। ૧ ।।
જલ ઉપર લોહા ઉતારને, લૌકી બૂડ ગઈ તરકા… ।। ૨ ।।
બાંચત વેદ ભેદ નહિં પાવત, બાતોંમેં રહત અટકા… ।। ૩ ।।
કહેત કબીર સુનો ભાઈ સાધો, સુઈ નખ માંહિં જગત અટકા… ।। ૪ ।।
(૩૯)
કો જાનૈ બાત પરાયે મનકી-
કો જાને બાત પરાયે મનકી…
રાત અંધેરી ચોરા ડાંટૈ, આશ લગાયે પરાયે ધનકી… ।। ૧ ।।
આંધર મિરગ બને બન ડોલૈ, લાગા બાન ખબર કા તનકી… ।। ૨ ।।
મહા મોહકી નિંદ પરી હૈ, ચૂરન લેગા સુહાગિન તનકી… ।। ૩ ।।
કહૈ કબીર સુનો ભાઈ સાધો, ગુરૂ જાને હૈં પરાયે મનકી… ।। ૪ ।।
(૪૦)
કો શિખવૈ અધ મનકો જ્ઞાના.
કો શિખવૈ અધ મનકો જ્ઞાના…
સાધુ સંગતિ કબહૂં નહિં કીન્હા, રટત-રટત જગ જન્મ સિરાના… ।। ૧ ।।
દયા ધર્મકો ચીન્હત નાહિં, નહિં લાગે સદગુરૂકે કાના… ।। ૨ ।।
કર્જ કાઢિકે વૈશ્યા રાખૈ, સાધુ આયતો ધરે ન દાના… ।। ૩ ।।
કહૈ કબીર જબ યમપુર જૈહૈં, માર હિ માર ઉઠૈ ધમસાના… ।। ૪ ।।
(૪૧)
કૌનો ઠગવા નગરિયા લૂટલ હો.
કૌનો ઠગવા નગરિયા લૂટલ હો…
ચંદન કાષ્ઠકે બનલ ખટોલના, તા પર દુલહિન સૂતલ હો… ।। ૧ ।।
ઉઠોરી સખી મોરી માંગ સંવારો, દુલહા મોસે રૂઠલ હો… ।। ૨ ।।
આયે યમરાજ પલંગ ચઢિ બૈઠે, નૈનન આંસું છૂટલ હો… ।। ૩ ।।
ચારિ જને મિલિ ખાટ ઉઠાઈન, ચહું દિશ ધૂં ધૂં ઉઠલ હો… ।। ૪ ।।
કહત કબીર સુનો ભાઈ સાધો, જગસે નાતા છૂટલ હો… ।। ૫ ।।
(૪૨)
ખલક સબ રૈનકા સપના.
ખલક સબ રૈનકા સપના, સમઝ મન કોઈ નહિં અપના,,,
કઠિન હૈ મોહકી ધારા, બહા સબ જાત સંસારા,
ઘડા જસ નીરકા ફૂટા, પત્ર જ્યોં ડારસે ટૂટા… ।। ૧ ।।
ઐસી નરજાત જિંદગાની, અજહું તો ચેત અભિમાની,
ભૂલો મતિ દેખી તનુ ગોરા, જગતમેં જીવના થોરા… ।। ૨ ।।
સજન પરિવાર સુત દારા, સભી ઈક રોજ હવૈ ન્યારા,
નિકસ જબ પ્રાણ જાવેગા, નહિં કોઈ કામ આવેગા… ।। ૩ ।।
સદા જિન જાનિ યહ દેહી, લગા નિજ રૂપસે નેહી,
કટે યમ-જાલકી ફાંસી, કહૈ કબીર અવિનાશી… ।। ૪ ।।
(૪૩)
ખસમ બિનુ તેલીકો બૈલ ભયો.
ખસમ બિનુ તેલીકો બૈલ ભયો,
બૈઠટ નાહિં સાધુકી સંગતિ, નાધે જનમ ગયો… ।। ૧ ।।
બહિ બહિ મરહુ પચહુ નિજ સ્વારથ, યમકો દંડ સહ્યો,
ધન દારા સુત રાજ કાજ હિત, માથે ભાર ગ્રહ્યો… ।। ૨ ।।
ખસમહિ છાંડિ વિષય રંગ રાતે, પાપકે બીજ બોયો,
ઝૂઠી મુક્તિ નર આશા જીવનકી, ઉન્હ પ્રેતકો જૂઠ ખયો… ।। ૩ ।।
લખ ચૌરાસી જીવ જંતુમેં, સાયર જાત બહ્યો,
કહહિં કબીર સુનો હો સંતો, ઉન સ્વાનકો પૂંછ ગ્રહ્યો… ।। ૪ ।।
(૪૪)
ખબરિ નહિં યા જગમેં પલકી.
ખબરિ નહિં યા જગમેં પલકી,
સુકૃત કરિલે નામ સુમિર લે, કો જાને કલકી… ।। ૧ ।।
કૌડિ કૌડિ માયા જોડી, બાતો કરે છલકી,
પાપ પુણ્યકી બાંધિ પોટરિયા, કૈસે હોય હલકી… ।। ૨ ।।
તારણ બીચ ચંદ્રમા ઝલકે, જોત ઝલાઝલકી,
એક દિન પંછી નિકલ જાએગા, મટ્ટી જંગલકી… ।। ૩ ।।
માતપિતા પરિવાર ભાઈબંધ, તિરિયા મતલબકી,
માયા લોભી નગર બસતુ હૈ, યા આપને કબકી… ।। ૪ ।।
યહ સંસાર રૈનકે સપના, ઓસ બુન્દ ઝલકી,
કહે કબીર સુનો ભાઈ સાધો, બાતેં સદગુરૂકી… ।। ૫ ।।
(૪૫)
ખેલ સબ પૈસેકા, સબ કુછ બાતાં-
ખેલ સબ પૈસેકા, સબ કુછ બાતાં હૈ પૈસા…
પૈસા જોર પૈસા લરકા, પૈસા બાબા બ્હેના,
પૈસા હાથી ઘોડે પલાના, પૈસા લગે નિશાના… ।। ૧ ।।
પૈસા દેવ પૈસા ધરમ, પૈસા સબ કુછ ભાઈ,
પૈસા રાજા રાજ કરાવે, પૈસા કરે લડાઈ… ।। ૨ ।।
પૈસા હાથપે અબુચ ચડાવે, પૈસા ઘોડે ઉરાવે,
એકદિન પૈસા બદલ ગયા તો, પાઉમેં લગર પરાવે… ।। ૩ ।।
પૈસા ગુરૂ પૈસા ચેલા, પૈસા ભક્તિ કરાવે,
કહત કબીરા સુન ભાઈ સાધુ, પૈસા જીવ છોરાવે… ।। ૪ ।।